Нохой жилтнүүдийн МӨР ГАРГАХ ЗУРХАЙ ба СУУДЛЫН ЗАСАЛ

Билгийн тооллын хаврын тэргүүн сарын шинийн нэгний өглөө зүг мөрөө хэрхэн гаргаснаас тухайн жилийн өнгө төрх тодорхойлогддог хэмээх монгол түмний уламжлалт зан үйл бий.

XVII жарны “Үзэсгэлэн болгогч” хэмээгч усан туулай жилийн хаврын тэргүүн сарын шинийн нэгний өглөө мөрөө хэрхэн гаргах зааврыг хүргэж байна. Энэ жил таны юу санасан есөн цагаан хүсэл сэтгэлчлэн биелэх болтугай.

ЭРЭГТЭЙ /1922 ОНЫ НОХОЙ ЖИЛТЭН/

• Суудал: Хий нас 102. Та энэ жил Уул суудалд суусан байна.
• Зүг, мөр: Баруун хойш гарч, зүүн хойноос ирнэ.
• Тарни: Ум будда дагий ний хум мамаа бизаяа суухаа.
• Засал: Салхи шуурга, шороо, чулуунаас гэмтэхгүй хэмээн сэтгэж шороо, чулуу хөдөлгөн, салхинд цаас хийсгэж, тарнийг модонд уншиж, урд, хойд зүг рүү цацна.

ЭМЭГТЭЙ /1922 ОНЫ НОХОЙ ЖИЛТЭН/

• Суудал: Хий нас 102. Та энэ жил Хий суудалд суусан байна.
• Зүг, мөр: Урд зүгт гарч, зүүн урдаас ирнэ.
• Тарни: Ум базар падма мамаа бизаяа суухаа.
• Засал: Салхи шуурга, шороо, чулуунаас гэмтэхгүй хэмээн сэтгэж, салхинд цаас хийсгэн, тарнийг модонд уншиж, баруун хойд, баруун урд зүг рүү цацна.

ЭРЭГТЭЙ /1934 ОНЫ НОХОЙ ЖИЛТЭН/

• Суудал: Хий нас 90. Та энэ жил Шороо суудалд суусан байна.
• Зүг, мөр: Баруун зүгт гарч, баруун урдаас ирнэ.
• Тарни: Ум бадма дагиний хум ма маа бизаяа суухаа.
• Засал: Шороо, чулуунаас үл гэмтэнэ хэмээн сэтгэж шороо чулуу хөдөлгөж, тарнийг модонд уншиж, зүүн, зүүн урд зүг рүү цацна.

ЭМЭГТЭЙ /1934 ОНЫ НОХОЙ ЖИЛТЭН/

• Суудал: Хий нас 90. Та энэ жил Огторгуй суудалд суусан байна.
• Зүг, мөр: Зүүн хойш гарч, баруун хойноосоо ирнэ.
• Тарни: Ум базар паг мо хум мамаа бизаяа суухаа.
• Засал: Салхи шуурга, шороо, чулуунаас үл гэмтэнэ хэмээн сэтгэж агаарт цаас хийсгэн, шороо, чулуу хөдөлгөж, тарнийг модонд уншиж, зүүн урд, зүүн зүг рүү цацна.

ЭРЭГТЭЙ /1946 ОНЫ НОХОЙ ЖИЛТЭН/

• Суудал: Хий нас 78. Та энэ жил Уул суудалд суусан байна.
• Зүг, мөр: Баруун хойш гарч, зүүн хойноос ирнэ.
• Тарни: Ум будда дагий ний хум мамаа бизаяа суухаа.
• Засал: Салхи шуурга, шороо, чулуунаас гэмтэхгүй хэмээн сэтгэж шороо, чулуу хөдөлгөн, салхинд цаас хийсгэж, тарнийг модонд уншиж, урд, хойд зүг рүү цацна.

ЭМЭГТЭЙ /1946 ОНЫ НОХОЙ ЖИЛТЭН/

• Суудал: Хий нас 78. Та энэ жил Хий суудалд суусан байна.
• Зүг, мөр: Урд зүгт гарч, зүүн урдаас ирнэ.
• Тарни: Ум базар падма мамаа бизаяа суухаа.
• Засал: Салхи шуурга, шороо, чулуунаас гэмтэхгүй хэмээн сэтгэж, салхинд цаас хийсгэн, тарнийг модонд уншиж, баруун хойд, баруун урд зүг рүү цацна.

ЭРЭГТЭЙ /1958 ОНЫ НОХОЙ ЖИЛТЭН/

• Суудал: Хий нас 66. Та энэ жил Шороо суудалд суусан байна.
• Зүг, мөр: Баруун зүгт гарч, баруун урдаас ирнэ.
• Тарни : Ум бадма дагиний хум ма маа бизаяа суухаа.
• Засал: Шороо, чулуунаас үл гэмтэнэ хэмээн сэтгэж шороо чулуу хөдөлгөж, тарнийг модонд уншиж, зүүн, зүүн урд зүг рүү цацна.

ЭМЭГТЭЙ /1958 ОНЫ НОХОЙ ЖИЛТЭН/

• Суудал: Хий нас 66. Та энэ жил Огторгуй суудалд суусан байна.
• Зүг, мөр: Зүүн хойш гарч, баруун хойноосоо ирнэ.
• Тарни: Ум базар паг мо хум мамаа бизаяа суухаа.
• Засал: Салхи шуурга, шороо, чулуунаас үл гэмтэнэ хэмээн сэтгэж агаарт цаас хийсгэн, шороо, чулуу хөдөлгөж, тарнийг модонд уншиж, зүүн урд, зүүн зүг рүү цацна.

ЭРЭГТЭЙ /1970 ОНЫ НОХОЙ ЖИЛТЭН/

• Суудал: Хий нас 54. Та энэ жил Уул суудалд суусан байна.
• Зүг, мөр: Баруун хойш гарч, зүүн хойноос ирнэ.
• Тарни: Ум будда дагий ний хум мамаа бизаяа суухаа.
• Засал: Салхи шуурга, шороо, чулуунаас гэмтэхгүй хэмээн сэтгэж шороо, чулуу хөдөлгөн, салхинд цаас хийсгэж, тарнийг модонд уншиж, урд, хойд зүг рүү цацна.

ЭМЭГТЭЙ /1970 ОНЫ НОХОЙ ЖИЛТЭН/

• Суудал: Хий нас 54. Та энэ жил Хий суудалд суусан байна.
• Зүг, мөр: Урд зүгт гарч, зүүн урдаас ирнэ.
• Тарни: Ум базар падма мамаа бизаяа суухаа.
• Засал: Салхи шуурга, шороо, чулуунаас гэмтэхгүй хэмээн сэтгэж, салхинд цаас хийсгэн, тарнийг модонд уншиж, баруун хойд, баруун урд зүг рүү цацна.

ЭРЭГТЭЙ /1982 ОНЫ НОХОЙ ЖИЛТЭН/

• Суудал: Хий нас 42. Та энэ жил Шороо суудалд суусан байна.
• Зүг, мөр: Баруун зүгт гарч, баруун урдаас ирнэ.
• Тарни: Ум бадма дагиний хум ма маа бизаяа суухаа.
• Засал: Шороо, чулуунаас үл гэмтэнэ хэмээн сэтгэж шороо чулуу хөдөлгөж, тарнийг модонд уншиж, зүүн, зүүн урд зүг рүү цацна.

ЭМЭГТЭЙ /1982 ОНЫ НОХОЙ ЖИЛТЭН/

• Суудал: Хий нас 42. Та энэ жил Огторгуй суудалд суусан байна.
• Зүг, мөр: Зүүн хойш гарч, баруун хойноосоо ирнэ.
• Тарни: Ум базар паг мо хум мамаа бизаяа суухаа.
• Засал: Салхи шуурга, шороо, чулуунаас үл гэмтэнэ хэмээн сэтгэж агаарт цаас хийсгэн, шороо, чулуу хөдөлгөж, тарнийг модонд уншиж, зүүн урд, зүүн зүг рүү цацна.

ЭРЭГТЭЙ /1994 ОНЫ НОХОЙ ЖИЛТЭН/

• Суудал: Хий нас 30. Та энэ жил Уул суудалд суусан байна.
• Зүг, мөр: Баруун хойш гарч, зүүн хойноос ирнэ.
• Тарни: Ум будда дагий ний хум мамаа бизаяа суухаа.
• Засал: Салхи шуурга, шороо, чулуунаас гэмтэхгүй хэмээн сэтгэж шороо, чулуу хөдөлгөн, салхинд цаас хийсгэж, тарнийг модонд уншиж, урд, хойд зүг рүү цацна.

ЭМЭГТЭЙ /1994 ОНЫ НОХОЙ ЖИЛТЭН/

• Суудал: Хий нас 30. Та энэ жил Хий суудалд суусан байна.
• Зүг, мөр: Урд зүгт гарч, зүүн урдаас ирнэ.
• Тарни: Ум базар падма мамаа бизаяа суухаа.
• Засал: Салхи шуурга, шороо, чулуунаас гэмтэхгүй хэмээн сэтгэж, салхинд цаас хийсгэн, тарнийг модонд уншиж, баруун хойд, баруун урд зүг рүү цацна.

ЭРЭГТЭЙ /2006 ОНЫ НОХОЙ ЖИЛТЭН/

• Суудал: Хий нас 18. Та энэ жил Шороо суудалд суусан байна.
• Зүг, мөр: Баруун зүгт гарч, баруун урдаас ирнэ.
• Тарни: Ум бадма дагиний хум ма маа бизаяа суухаа.
• Засал: Шороо, чулуунаас үл гэмтэнэ хэмээн сэтгэж шороо чулуу хөдөлгөж, тарнийг модонд уншиж, зүүн, зүүн урд зүг рүү цацна.

ЭМЭГТЭЙ /2006 ОНЫ НОХОЙ ЖИЛТЭН/

• Суудал: Хий нас 18. Та энэ жил Огторгуй суудалд суусан байна.
• Зүг, мөр: Зүүн хойш гарч, баруун хойноосоо ирнэ.
• Тарни: Ум базар паг мо хум мамаа бизаяа суухаа.
• Засал: Салхи шуурга, шороо, чулуунаас үл гэмтэнэ хэмээн сэтгэж агаарт цаас хийсгэн, шороо, чулуу хөдөлгөж, тарнийг модонд уншиж, зүүн урд, зүүн зүг рүү цацна.

ЭРЭГТЭЙ /2018 ОНЫ НОХОЙ ЖИЛТЭН/

• Суудал: Хий нас 6. Та энэ жил Уул суудалд суусан байна.
• Зүг, мөр: Баруун хойш гарч, зүүн хойноос ирнэ.
• Тарни: Ум будда дагий ний хум мамаа бизаяа суухаа.
• Засал: Салхи шуурга, шороо, чулуунаас гэмтэхгүй хэмээн сэтгэж шороо, чулуу хөдөлгөн, салхинд цаас хийсгэж, тарнийг модонд уншиж, урд, хойд зүг рүү цацна.

ЭМЭГТЭЙ /2018 ОНЫ НОХОЙ ЖИЛТЭН/

• Суудал: Хий нас 6. Та энэ жил Хий суудалд суусан байна.
• Зүг, мөр: Урд зүгт гарч, зүүн урдаас ирнэ.
• Тарни: Ум базар падма мамаа бизаяа суухаа.
• Засал: Салхи шуурга, шороо, чулуунаас гэмтэхгүй хэмээн сэтгэж, салхинд цаас хийсгэн, тарнийг модонд уншиж, баруун хойд, баруун урд зүг рүү цацна.

Найман хөлөл хүснэгтийн учир

Найман хөлөл (суудал) нь гал, шороо, төмөр, огторгуй, ус, уул, мод, хий эдгээр болно. Суудал тус бүрт дөрвөн сайн, дөрвөн муу зүг байна.

Дөрвөн сайн зүг: Эмийн зүгээс эмч залах, эм тан хайж олох, идээ ундаа авахад эрхэм сайн. Амины зүгт бэр авах, буулгах, аян замд гарваас зохистой. Балин, цацап өргөх, аян авд мордохыг цээрлэнэ. Цог учралын зүгт сан тавих, хийморийн дарцаг хийсгэх, бэр авахад сайн. Хишгийн зүгт эд мал авах, тариа тарих зэрэгт сайн.

Дөрвөн муу зүг: Хорлолын зүгт өвчтнийг эмчид үзүүлэх, эм ба эмч залах, холын аянд явахыг цээрлэнэ. Шулмасын зүгт морь уралдуулах, төмөр эдлэл авахыг цээрлэнэ. Биеийн зүгт тус хэргийг үйлдвээс дайсны аюул гарна. Таван зэтгэрийн зүгт золигийг гаргавал сайн. Дөрвөн муу зүгт хариулга хийж цээрийг арилгана.

Найман хөлөлийн жилийн үр засал

• ГАЛ хөлөлд суувал гал голомтоо ариун байлгаж, галаа тахиулж, галын сан тавиул.
• ТӨМӨР хөлөлд сууваас зэмийн мах, хутга мэснээс болгоомжилж, “Сундуй” уншуулж зас.
• УСАН хөлөлд сууваас газар лусаас болгоомжлон, усны үйлийг тэвчиж, “Лүмбүмгарав” уншуулж зас.
• МОДОН хөлөлд суувал мод таслах, газар шороо хөндөхийг цээрлэ. “Нолсан”, “Нити” номуудын аль нэгийг уншуулж зас.
• ШОРОО, ОГТОРГУЙ, УУЛ, ХИЙ хөлөлд сууваас “Саейнинбын доо”, “Намхаанинбын доо” номуудын аль нэгийг уншуулж засаарай.